1. Mô tả giải pháp kỹ thuật đã biết

Ứng dựng phơi sấy nông sản bằng năng lượng mặt trời theo nguyên lý hiệu ứng lồng kính thực tế đã có từ lâu ở các nước công nghiệp phát triển. Công nghệ phơi sấy này đặc biệt tiên tiến ở Cộng hòa liên bang Đức, công nghệ phơi sấy này đã được nhập quảng cáo vào Việt Nam ta những năm 1998 – 2000, nó rất hiện đại. Toàn bộ 1 giàn phơi sấy dài 18m; rộng 1,8m; cao 0,6 – 0,9 được lắp ráp bằng khung nhôm; mặt sàn phơi được trải bằng xốp cách nhiệt và lưới phơi; mái được lợp bằng tấm lợp Polytylen trong suốt chịu được mưa nắng hàng chục năm không bị lão hóa. Trên giàn phơi sấy được gắn hệ thống quạt thông số bằng pin mặt trời. Giá mỗi giàn phơi sấy như vậy của Cộng hòa liên bang Đức tại thời điểm năm 2000 khoảng 5000USD (Ảnh mẫu giàn phơi sấy tiên tiến của Đức).

2. Phần giải pháp dự thi.

Từ giàn phơi sấy hiện đại theo nguyên lý hiệu ứng lồng kính của Cộng hòa liên bang Đức chúng tôi vận dụng nguyên lý hiệu ứng lồng kính: ánh sáng mặt trời đi qua được (Chiếu xuyên qua) các vật liệu trong suốt như kính, nước trong suốt, tấm nhựa polytylen trong suốt…. Khi gặp vật đệm trong suốt nhất là mặt đệm màu đen, ánh sáng được hấp thụ từ quang năng chuyển sang nhiệt năng theo công thức: E = h(1/ ) (Trong đó: E: năng lượng; h là hằng số plăng; là bước sóng ánh sáng), lúc chuyển thành dạng nhiệt năng bị giữ lại trong lồng kính nhiệt độ cao hơn bên ở ngoài. Mô phỏng giàn phơi sấy hiện đại chúng tôi chỉ lấy phần kích cỡ hợp lý.

- Chiều cao mặt giàn phơi sấy cách mặt đất 0,6 – 0,7m.

- Chiều rộng hoặc giàn phơi: 1,8 – 2m để công nhân làm việc dễ thu gom và phơi đảo sản phẩm phơi sấy.

- Chiều dài 18m (Diện tích mặt giàn khoảng 35 – 36m2) phù hợp với không gian gia đình sản xuất nông nghiệp ở nước ta.

Toàn bộ hệ thống khoang sàn chúng tôi làm bằng tre luồng rất cứng chắc, rẻ tiền.

Mái lợp cũng dùng tấm polytylen trong suốt loại tốt có thể chịu được mưa nắng 5 -7 năm mới bị lão hóa.

Mặt giàn được trải bằng bạt nhựa chất dẻo màu đen hoặc màu xanh.

- Chiều dài giàn nên đặt theo hương gió (Đông bắc tây nam) và để độ nghiêng 5 – 10 độ.

- Mái lợp hình vòm cao 0,9 – 1m có thể người làm việc phơi sấy đi khom trong giàn được.

Với kết cấu như vậy giàn sấy không chỉ hấp thụ nhiệt mà nó như 1 ống hút gió sản phẩm phơi sấy rất nhanh khô không phải dùng quạt. (Ảnh minh họa giàn phơi sấy đơn giản cải tiến đang được ứng dụng phơi sấy dược liệu tại vườn cây thuốc của tác giả).

Với cách làm này mỗi giàn phơi sấy chỉ chi phí hết 4 – 5 triệu đồng VN (giá hiện tại năm 2011) bằng khoảng 250USD. Nếu người nông dân tự túc vật liệu tre luồng và công làm khung giàn thì chỉ cần 50USD (1 triệu đồng VN) tiền trải bạt mặt giàn và tấm lợp polytylen. Với giàn phơi sấy có kích cỡ:

Rộng 1,8m; cao 0,7m; dài 18m

(Có diện tích mặt dàn phơi: 30 – 35m2)

Có thể phơi sấy được 200 – 300kg ngô lúa một lần phơi sau 2- 3 ngày sản phẩm sẽ khô đạt tiêu chuẩn cất giữ, gặp trời mưa bất thường không phải lo chạy che mưa cho sản phẩm phơi sấy. Những ngày mưa râm mát sản phẩm phơi sấy vẫn được sấy khô song có chậm hơn, vì nhiệt đô trong lồng kính chúng tôi đo thường xuyên cao hơn ở bên ngoài 10 – 150c (Tùy theo ngày). Với cách dùng giàn phơi sấy này sản phẩm nông sản, dược liệu phơi sấy giữ được chất lượng cao hơn. Người nông dân không quá vất vả lo lắng khi sản phẩm đang phơi sấy gặp mưa nắng bất thường. Cách làm này rất cơ động có thể làm ngay ngoài đồng như chúng tôi đang làm.

Với giá thành một giàn phơi như vậy các gia đình nông dân đồng bào miền núi của tỉnh ta ai cũng có thể làm được rất tiện ích cho việc phơi sấy nông sản: Ngô, khoai, sắn, măng khô, dược thảo…

Chúng tôi đáng ứng dụng phơi sấy dược thảo ngay tại ngoài đồng: Sản phẩm phơi sấy trong giàn phơi này qua cảm quan nhìn bằng mắt, ngửi mùi thấy sản phẩm, màu sắc đẹp hơn, thơm hơn so với phơi ở ngoài cùng một thời điểm.

3. Khả năng ứng dụng và hiệu quả kinh tế

a) Khả năng ứng dụng:

Tất cả các gia đình nông thôn miền núi nơi chuyên trồng ngô, khoai, sắn… cần phơi sấy có sẵn nguyên liệu tre, luồng đều ứng dụng giàn phơi sấy này rất tiện lợi. Nếu có tay nghề thợ mộc làm nhà lắp ghép tre, luồng thì giàn phơi sấy có thể làm đẹp hơn và tháo lắp cơ động ngay ngoài đồng. Sản phẩm nông sản sau thu hoạch được phơi sấy đạt chất lượng cao hơn, vận chuyển về nhà nhẹ hơn.

b) Hiệu quả kinh tế:

Cách làm quá đơn giản ai cũng làm được, giá thành lại quá rẻ chỉ bằng 1/20 giá giàn phơi sấy hiện đại (250/5000USD). Nếu tự túc công lao động và vật liệu tre, luồng thì chỉ cần chi hết 50USD cho một giàn bằng 1/100 giá trị giàn hiện đại.

Diện tích giàn phơi sấy 30 – 36m2 không khác nhau với giàn hiện đại nên công suất một lần phơi sấy không khác nhau.

TOÀN VĂN GIẢI PHÁP DỰ THI

Từ thực tế đòi hỏi sản phẩm dược thảo chúng tôi gây trồng cần phải phơi sấy. Chúng tôi nghĩ tốt nhất là làm giàn phơi sấy ngay ngoài đồng theo nguyên lý hiệu ứng lồng kính. Từ mẫu giàn sấy tiên tiến của CHLB Đức trong catalo chúng tôi nảy ý định làm giàn phơi sấy đơn giản bằng tre luồng.

Từ tháng 9 năm 2010 chúng tôi bắt tay vào làm chỉ 1 lao động sau 15 ngày chúng tôi đã hoàn thành giàn phơi sấy trên.

Nguyên liệu dùng hết 20 cây tre, giá 30.000đ/ cây; ; 100 cây lành hanh giá 3.000đ/cây; 2kg dây thép buộc; 32m2 bạt (12.000đ/ m2); 10kg tấm polytylen (70.000đ/ kg).

Từ ngày giàn phơi sấy được làm xong sản phẩm cây thuốc trồng trên diện tích 5000- 6000m tại vườn được phơi sấy liên tục, sản phẩm sấy xong rất chất lượng.

Chúng tôi khẳng định đây là một giải pháp cải tiến hoàn toàn mới ở tỉnh ta chưa có một ai làm. Ứng dông cách phơi sấy này rất tiện ích cho người nông dân, đặc biệt cho các trang trại hoặc các doanh nghiệp nhỏ chế biến nông sản.

Vì vậy chúng tôi tham gia hội thi sáng tạo kỹ thuật mong cách làm của chúng tôi được phổ biến cho nhiều người ứng dụng.

Bùi Việt Hùng

• Trang trước
• Trang sau