Cá xà xanh là loài cá quý, thịt chắc, thơm ngon, xưa kia là một trong những sản vật được săn bắt để tiến vua. Trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, Cá mộc xanh được nuôi nhiều ở một số xã thuộc huyện Mai Châu, nhất là ở xã Vạn Mai. Tại đây, người dân trên địa bàn xã hội đã duy trì việc mở rộng diện tích ao nuôi cá, từng bước xây dựng và phát triển nhãn hiệu chứng nhận Cá xanh giúp nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho người dân.

Sản phẩm Cá dầm xanh Mai Châu được đóng gói, hút chân không, có bao bì, nhãn mác

Cá hồi xanh xưa kia rất hiếm do chúng không được nuôi mà được ngư dân săn bắt. Cá chỉ sống ở vùng nước trong và có dòng chuyển động. Ngày nay, dân dân các xã Vạn Mai, Mai Hạ, Mai Hịch, Chiềng Châu, Sơn Thủy huyện Mai Châu đã khai thác nuôi loài cá này. Vì ở đây có nguồn nước ngâm ra từ các khe núi, là điều kiện rất phù hợp để nuôi cá. Cá xà xanh Mai Châu nuôi lớn rất chậm, tuy nhiên người dân vẫn hiển nhiên chăn nuôi. Từ lúc nuôi cá con đến lúc đủ trong lượng sản xuất bán đạt kích thước từ 2 – 3 kg phải mất từ ​​4 – 5 năm. Thức ăn của cá là thức ăn tự nhiên như: Cây chuối, các loại cỏ, lá cây… không sử dụng cám công nghiệp. Để Cá thanh xanh tăng trưởng tốt, có thể cho cá ăn thêm các loại thức ăn có chứa tinh bột như cám ngô, hạt ngô… Cá nuôi càng lâu, khối lượng lớn, giá bán càng cao. Thịt cá mộc xanh khi biến chắc chắn, không bở. Đặc biệt thịt cá thơm từ khi còn nhỏ cho tới khi có lượng lớn, không giống như các loại cá khác chỉ ngon khi có lượng lớn. Hơn nữa, thịt của Cá xanh còn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng như protein, canxi, chất béo, chất khoáng, vitamin … Trung bình cá có giá bán dao động từ 200.000 - 300.000 đồng/kg. Nghề nuôi cá xanh đặc sản đang từng bước nâng cao thu nhập, tạo ra công việc làm cho người dân và là sản phẩm thế mạnh của địa phương.

Mặc dù có tiềm năng lớn tại địa phương, nhưng trước đây Cá xanh chưa được bảo vệ sở hữu trí tuệ nên chưa thành công khi được tổ chức để tiêu thụ sản phẩm với quy mô lớn hơn. Hầu như các hộ dân nuôi Cá xà xanh Mai Châu chỉ tiêu thụ theo hình thức nhỏ lẻ, làm vậy gặp rất nhiều khó khăn. Bên bờ đó, Cá mộc xanh Mai Châu chưa có dấu hiệu nhận biết (hệ thống nhận dạng) trên thị trường nên khả năng cạnh tranh thấp, nguy cơ cao; Chất lượng cá tốt chưa được xây dựng trên thị trường nên không thích sản xuất sản phẩm có số lượng lớn để cung cấp cho các siêu thị, nhà hàng tại các tỉnh và cả nước. Ngoài ra, chưa có các liên kết ngang, dọc theo hướng giá trị nhằm giảm chi phí sản xuất, tăng giá trị gia tăng và phát triển thị trường tiêu thụ...

Xuất phát từ những hạn chế trên, Trung tâm Ứng dụng Thông tin khoa học, công nghệ Hòa Bình đã thực hiện nhiệm vụ: “Tạo lập, quản lý và nhãn hiệu chứng nhận “Cá Dầm Xanh Mai Châu” cho sản phẩm Cá của Mai Châu” đào thiết lập cơ chế bảo quản, quản lý và khai thác nhãn hiệu chứng nhận, đảm bảo kiểm soát chất lượng, cảm ứng thương mại cho sản phẩm, Mai Hạ, Chiềng Châu và Sơn Thuỷ của huyện Mai Châu. Trung tâm ứng dụng thông tin KH,CN đã phân phối các cơ quan chức năng huyện Mai Châu và UBND các xã, các hộ nông dân nuôi cá tiến hành điều tra nguồn gốc, xuất xứ, quy mô sản phẩm; xác định các đặc tính sinh học, chất lượng thịt chỉ tiêu, hàm lượng dinh dưỡng... lập hồ sơ đăng ký chứng nhận hiệu hiệu; xác thực quyền đăng ký bằng chứng nhận nhãn; xây dựng hệ thống nhận dạng và quảng bá sản phẩm; nghiên cứu và phát triển thị trường cho sản phẩm mang nhãn hiệu được chứng nhận “Cá Dầm xanh Mai Châu”...

Trên cơ sở kết quả đạt được của nhiệm vụ, ngày 11/07/2024, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hòa Bình phối hợp UBND huyện Mai Châu tổ chức Hội nghị nghị Công bố và trao quyết định quyền sử dụng nhãn hiệu đã chứng nhận nhận “Cá Dầm xanh Mai Châu” dùng cho sản phẩm Cá xanh của huyện Mai Châu. Tại Hội nghị, ủy quyền của Sở hữu trí tuệ, lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ đã trao Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 504487 cho UBND huyện Mai Châu là chủ sở hữu. UBND Mai huyện Châu cũng đã trao Giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu "Cá dầm xanh Mai Châu" cho 30 hộ dân sản xuất, chăn nuôi và kinh doanh trong vùng nuôi cá của các xã.

Là một trong những hộ dân được cấp quyền sử dụng xanh nhãn hiệu "Cá thanh Mai Châu", Ông Khà Văn Nhị, xóm Nghẹ, xã Vạn Mai, huyện Mai Châu cho biết: "Nhà tôi nuôi Cá xà xanh gần 15 năm nay, giống cá này thích nghi tốt với môi trường. sinh trưởng, phát triển mạnh. Tôi đảm 4 ao, 3 năm xuất bán 1 lần, trung bình mỗi con từ 1,5 - 2 kg, giá bán từ 230.000 - 250.000 đồng/kg tùy trọng lượng mỗi năm, mô hình nuôi cá chăm sóc cho gia đình thu nhập 80 - 100 triệu đồng. Điều dưỡng quan tâm của Sở KH&CN, UBND huyện, chúng tôi đã được hỗ trợ đào tạo về kỹ thuật, sở hữu trí tuệ,... Để bảo vệ, rèn luyện và phát triển các sản phẩm, tôi và hộ trợ dân cư Cá xanh sẽ thực hiện các quy định khi sử dụng và phát hiện dấu hiệu nhận được “Cá Dầm” Xanh Mai Châu” để làm nghề nuôi cá đặc sản sản phẩm tại địa phương ngày càng phát triển và vươn xa hơn”.

Giới thiệu sản phẩm Cá ngọc xanh Mai Châu tới người dân huyện Mai Châu

Theo Ông Khà Văn Sảnh - Chủ tịch UBND xã Vạn Mai: "Nhằm nâng cao thu nhập, giá trị sản phẩm cho nông sản địa phương, việc duy trì, mở rộng tích, giữ chất lượng Cá ngọc xanh được cấp ủy, chính quyền xã chú, hướng dẫn xây dựng thành sản phẩm hóa chủ lực của địa phương. Được cung cấp bảo hộ cho sản phẩm cá xanh Mai Châu là niềm tự hào của chính quyền và nhân dân nơi đây. Điều đó sẽ tạo ra cơ hội tốt hơn cho người dân xã Vạn Mai nói riêng và Mai Châu nói chung ổn định và phát triển sản xuất kinh doanh, tạo thêm việc làm, nâng cao đời sống cho người dân”.

Việc đón nhận văn bản bằng cách bảo vệ nhãn hiệu chứng nhận “Cá thanh xanh Mai Châu” sẽ giúp kiểm soát chất lượng, nâng cao uy tín và danh tiếng của sản phẩm. Đồng thời xúc tiến thương mại, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, giải quyết công việc, tăng thu nhập cho người sản xuất, bảo vệ quyền lợi người dùng, giữ miếng và phát huy giá trị sản phẩm ẩm thực của địa phương. Hơn nữa, việc bảo hộ nhãn hiệu cũng là một hành động thiết thực có thể thực hiện sự thay đổi mới về tư duy, cách sản xuất các sản phẩm có chất lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Bùi Phương

• Trang trước
• Trang sau